როგორ შევეძინოთ სმენის აპარატი?

 
დაახლოებით 48 მილიონ ამერიკელს აღენიშნება სმენის დაკარგვის ფორმათაგან რომელიმე – უმრავლესობა მათგანი კი ხანდაზმული ასაკის ადამიანების შემთხვევაში ვლინდება. 65-74 წლის ასაკის ადამიანთა თითქმის ერთი მესამედი აცხადებს რომ განიცდიან სმენის გართულებას და ეს რიცხვი 50%-ით იზრდება უკვე 75 წლის ასაკისათვის, აცხადებს სიყრუისა და სხვა საკომუნიკაციო დარღვევების ეროვნული ინსტიტუტი.

დამტკიცებულია რომ არასათანადო სამედიცინო ყურადღების გამოჩენით გამოწვეული სმენის დაკარგვა ეროვნული ჯანმრთელობის მნიშვნელოვან პრობლემას წარმოადგენს და კვლევების თანახმად, მოხდა მისი დაკავშირება ჯანმრთელობის სხვა სერიოზულ პრობლემებთან, მათ შორისაა დეპრესია, მეხსიერებისა და კონცენტრაციის გაუარესება და გონებაჩლუნგობაც კი. 

სმენის დაკარგვის გამომწვევი ფაქტორები

სმენის დაკარგვის ყველაზე ფართოდ გავრცელებულ ტიპს სონსორინერვული სახელით მოიხსენიებენ, ხშირ შემთხვევაში, იგი განპირობებულია თმის მცირე უჯრედების დაზიანებისგან, რომლითაც ამოფენილია შიდა ყური. ეს უჯრედები გარდაქმნიან შემომავალ ხმოვან ტალღებს ელექტრონულ სიგნალებად, რომელთაც შემდეგ მიაწვდიან თავის ტვინს. ტვინი კი ამ სიგნალებს შესაბამისი მნიშვნელობის მქონე ხმებად თარგმნის. 

ხანში შესვლა და ხმაურიანობის მიმართ დაუცველობა ყველაზე      ხშირად გავრცელებული დაზიანების გამომწვევი ფაქტორებია    , თუმცა კონკრეტული ტიპის მკურნალობა, დაავადებები და სმენის პრობლემების ოჯახის ისტორია ასევე ზრდის თქვენს რისკებს. 

მიუხედავად იმისა, რომ სენსორინერვული მიზეზებით გამოწვეული სმენის დაკარგვა ხშირად არაა რევერსირებადი, ის შეიძლება მართული იყოს სპეციალიზებული სმენის აპარატებით, რომლებიც სელექციურად ახდენენ ხმების გაძლიერებას. მწვავე სმენის დაკარგვის ან მხოლოდ ერთ ყურში სმენის დაკარგვის შემთხვევები მართვადია ლოკოკინის იმპლანტებით, რომლებიც სმენითი ნერვის ელექტრულ სტიმულაციას ახდენს, სმენის სისტემის დაზიანებული ნაწილების გვერდის ავლით. 

კონდუქტიური სიყრუე 

ეს ნაკლებად გავრცელებული სახეობაა და ხშირად ვლინდება შუა ან გარე ყურის ფიზიკური დაბლოკვის ან არასწორი განვითარების შედეგად. ყურის გოგირდის საცობის, ინფექციის მიერ შუა ყურში გამოწვეული სითხის დაგროვება და კონკრეტული დარღვევები ასევე განაპირობებს ხმის მიუღწევლობას შიდა ყურისა და ტვინისაკენ.   

გარე ყურიდან საცობის მოცილება, შუა ყურში ინფექციების მკურნალობა და არასწორი განვითარების შემთხვევაში კორექციული ქირურგიული ჩარევა სმენის აღდგენისათვის – ძირითადად ამ მოქმედებებს მიმართავენ, ხოლო მათი წარუმატებლობის შემთხვევაში კი საჭირო ხდება სმენის აპარატის გამოყენებაც. 

ხნიერ ადამიანებს ზოგჯერ ორივე ტიპის სმენის დაკარგვა აღენიშნებათ. მაგალითად, ასაკობრივი სმენის პრობლემები თანდართული გოგირდის საცობით შუა ყურში, რაც აფერხებს ხმის გადაცემას შიდა ყურისათვის.

 

გავიგოთ თუ რას წარმოადგენს სმენის აპარატები

მას შემდეგ რაც შიდა ყურში არსებული თმოვანი უჯრედი კვდება, შეუძლებელია მისი უკან დაბრუნება. მაგრამ, სმენის აპარატების წყალობით თქვენ გარშემო არსებულ ხმებს უფრო ხმამაღლა გაიგონებთ და მარტივადაც შეძლებთ გაიგოთ.

სმენის აპარატებს გააჩნიათ სპეციალური მიკროფონი, რომელიც იჭერს ხმოვან ტალღებს, შემდგომ უკვე გამაძლიერებელი ამ ხმას უფრო ხმამაღალ სიგნალად გარდამქნის და მიმღები საბოლოოდ ყურის არხის მიმართულებით აგზავნის დამუშავებულ ხმას.თანამედროვე ციფრულ სმენის აპარატებში არსებული მიკროფონები გადასცემენ ხმას კომპიუტერის მეხსიერების ბარათს, რომელიც არეგულირებს ხმამაღლობას და აძლიერებს ხმის სიხშირეებს, იქამდე, სანამ სმენადობა საგრძნობლად არ გაუმჯობესდება. (მართალია ანალოგური აპარატები ნაკლებადაა გავრცელებული და ბევრად ნაკლებად კომპლექსურია, ვიდრე ციფრული აპარატები, თუმცა მათაც აქვთ უპირატესობები, მათ შორის ზოგი სრულყოფილი მახასიათებლები. ეს კი მათ ბევრად უფრო მომხმარებელზე მორგებულს ხდის).

სმენის სპეციალისტს შეუძლია დააპროგრამოს ყურის ციფრული აპარატი, ქარისა და სხვა ფონური ხმაურის გასაფილტრად, გარდა ამისა, დაარეგულიროს ისე, რომ ინდივიდუალურად მოერგოს თქვენს საჭიროებებს. უფრო და უფრო მეტი მოდელები ცვლიან მონაცემებს უკაბელოდ თქვენს სმარტფონთან, რაც საშუალებას გაძლევთ მიიღოთ ზარები, გადასცეთ აუდიო მონაცემები და თუნდაც დაარეგულიროთ თქვენი აპარატის პარამეტრები პირდაპირ, აპლიკაციის გამოყენებით.

სწორი მოდელის შერჩევა რამდენიმე ფაქტორზეა დამოკიდებული, მათ შორის სმენის დაკარგვის ტიპსა და სიმწვავეზე, თქვენს ცხოვრების სტილზე და თქვენი ხელის მოხერხებულობაზეც. თუმცა, ერთი ადამიანის მიერ მოწონებული სმენის აპარატი, შესაძლოა მეორესათვის იგივენაირად კარგად არ მუშაობდეს, თუნდაც ორივეს იდენტური აუდიოგრამები ჰქონდეს (აუდიოგრამები გრაფიკებია, რომელიც აჩვენებს სმენის დაკარგვის ხარისხს დაბალი, საშუალო და მაღალი სიხშირის ხმებზე დატესტვის მიხედვით).

სმენის აპარატთა უმრავლესობა სრულებით არ გააქროვს ფონურ ხმებს და საშუალებას მოგცემთ მოუსმინოთ ერთზე მეტ ადამიანს. „იგი უკან დაუბრუნებს სმენას ადამიანებს, მაგრამ არ იგულისხმება რომ იგი ნორმალური სმენის განცდას დაუბრუნებს მათ“ ამბობს აუდიოლოგი პატრიცია ჩუტე განათლების დოქტორი დალტონის სახელმწიფო კოლეჯის რექტორი და აკადემიური საქმიანობების ვიცე პრეზიდენტი.

ზოგი ბრენდი კი მოცემული მოდელის რამდენიმე ვერსიასაც გთავაზობთ. ასეთი მრავალფეროვნება კი სმენის აპარატების მოდელებისა და ბრენდების შედარების პროცესს უფრო კომპლექსურს ხდის.

 

გავეცნოთ სმენის აპარატების ტიპებს

ციფრული სმენის აპარატები ხუთ ძირითად სტილში გამოდის და მათი კატეგორიზება იმის მიხედვით ხდება თუ ყურის რა ნაწილზე თუ რა ნაწილში ატარებენ მას. 2018 წლის გაზაფხულზე ჩვენ გამოვკითხეთ მომხმარებელთა კვლევების 122,000 წევრი სმენის დაკარგვისა და სმენის აპარატების კუთხით მათი გამოცდილებების შესახებ. უმრავლესობა სმენის აპარატებისა (71 პროცენტი) მინი ყურს უკანა ტიპის სმენის აპარატს ამჯობინებდა.

 

     Illustration of a behind-the-ear hearing aid.

მინი ყურსუკანა სმენის აპარატი (mBTE)

ამ ტიპს სხვა მრავალი სახელითაც იცნობენ, მათ შორის არხსშიდა მიმღები (RIC), ყურის შიდა მიმღები (RITE) აპარატსშიდა მიმღები (RITA) და არხის მიმღები ტექნოლოგია (CRT). ამ შემთხვევაში, მიმღები (სპიკერი რომელიც ხმოვან სიგნალს შიდა ყურს უგზავნის) მოთავსებულია ყურის არხში. ის ყურზე თხელი მავთულის საშუალებით და სპეციალურად დამზადებული ფორმით (რბილი მასალით დამზადებული ნაწილი, რაც აპარატს მოხერხებულად არგებს ყურის შიდა ნაწილსა და ყურისადმი ხმის გამტარ არხში), ან სტანდარტული თაღის სტილის ყურ-არხის ნაწილით. 

დადებითი მხარეები: კომფორტული, მცირედ ხილვადი. დახშულობის შეგრძნებას გარიდებთ თავიდან. უფრო დიდი ზომის ვერსიები კი მარტივი მოსათავსებელია. 

უარყოფითი მხარეები: ყურის გოგირდისა და ტენიანობის წარმოქმნამ შესაძლოა მიმღების ქმედითუნარიანობის ვადა შეამციროს. არ იძლევა მნიშვნელოვანი ხმის გაძლიერების გამოცდილებას, განსაკუთრებით დაბალ სიხშირეებში.

  Illustration of a standard-tube behind-the-ear hearing aid.

ტრადიციული ყურსუკანა სმენის აპარატი (BTE)

აპარატთა ეს ჯგუფი, რომელიც ზოგჯერ RITA ტიპის აპარატებსაც მოიცავს, ყველა ელექტრონული კომპონენტი მოთავსებულია პლასტმასის ქეისში და მაგრდება ყურის უკან. ყურის მიმართულებით ხმა მილების გავლით იგზავნება, რომლებიც აკავშირებს ქეისს მიმღებს და ყურის არხში დამაგრებულ ინდივიდუალურ ჩანართს.

დადებითი მხარეები: გთავაზობთ მოქნილ მახასიათებლებს და შედარებით დაბალი და მაღალი სიხშირეების გაძლიერებას, რაც ეხმარება მწვავე სმენის დაკარგვის მქონე პირებს უკეთ სმენაში. დიდ, ტრადიციულ მოდელებზე მართვის ღილაკები იოლად მოხმარებადია და “telecoil” რეჟიმი უფრო მარტივადაა შერჩევადი და გამოყენებადი (იხილეთ მეტი ინფორმაცია telecoil-ის შესახებ, ქვემოთ). სპეციალურად დამზადებული ჩანართი იოლად წმენდადია. მასში თავსდება უფრო დიდი ზომის ელემენტები მეტი სიმძლავრის მისაღწევად. უკუკავშირიც იშვიათია მისი კომფორტული მორგების გამო.

უარყოფითი მხარეები: ზოგიერთი ინდივიდუალური ჩანართი არის ხილვადი. ასევე ვერ უმკლავდება ოფლსა და ყურის გოგირდის დაგროვებას, მაგრამ მილებიც და ჩანართიც იოლად გაწმენდადია. ყურის ჩანართი უნდა ერგებოდეს კომფორტულად და ყურის არხს მთლიანად უნდა ავსებდეს, ეს კი ზოგჯერ იწვევს დახშულობის შეგრძნებას.

 

  Illustration of a completely-in-the-canal hearing aid.

სრულებით ყურსშიდა სმენის აპარატი (CIC)

დადებითი მხარეები: ყურის არხში ღრმადაა მოთავსებული და უფრო მჭიდროდ ერგება ყურის შიდა ნაწილს. მინიმალური ხმის არეკვლა ფიქსირდება ტელეფონის მოხმარებისას. რადგანაც ის თვით არხშია, ხასიათდება დაბალი ხილვადობით და ასევე, მისი მოხსნა არ საჭიროებს სპეციალურ მოსახსნელ ზონარს. ნაკლებად სენსიტიურია ქარის ხმის მიმართაც.

უარყოფითი მხარეები: ძალიან პატარაა საიმისოდ რომ დაიტიოს მიმმართველი მიკროფონი (რომელიც ფონურ ხმაურს ამცირებს ხმის სპეციფიური მიმართულებიდან დაჭერისას) მაგრამ ხშირად აქვს ზოგიერთი მიმართულებითი მგრძნობელობა. ყური შესაძლოა დახშულად იგრძნოთ სანამ სმენის აპარატს დაავენტილირებთ. ასევე დაუცველია გოგირდის წარმოქმნისა და ტენიანობის მიმართ. მასში ხოლოდ პატარა ზომის ელემენტი თავსდება და შესაბამისად ელემენტის სიცოცხლისუნარიანობაც შედარებით მოკლე პერიოდითაა განსაზღვრული. მისი მცირე ზომის გამო, ელემენტები ასევე რთულად მოსათავსებელიცაა და რთულად ამოღებადიც. აპარატი შესაძლოა რთულად მოსახმარი და დასარეგულირებელი იყოს.

  Illustration of an in-the-canal hearing aid.

ყურსშიდა სმენის აპარატი (ITC)

დადებითი მხარეები: რთულად შესამჩნევია, ნაკლებია დახშულობის შეგრძნება, ვინაიდან აპარატი ღრმად არის არხში მოთავსებული. უფრო დიდი მოდელები შესაძლოა მოიცავდეს მიმართულებიან მიკროფონებს.

უარყოფითი მხარეები: დისკომფორტი ბევრისათვის წარმოადგენს პრობლემას, სხვა იმ ჩივილებთან ერთად, რაც ტიპიურად ასოცირებულია მთლიანად არხს შიდა მოდელებთან. ეს მოდელები მგრძნობიარეა ტენიანობასთან და მიმღები ასევე იხშობა ყურის ცვილით. ელემენტი შედარებით პატარაა და შესაბამისად მცირეა ელემენტის სიცოცხლისუნარიანობაც. შესაძლოა იყოს რთულად მოხმარებადი და რეგულირებადი.

 

  Illustration of an in-the-ear hearing aid.

ტრადიციული ყურსშიდა სმენის აპარატი (ITE)

ყველა ელექტრონული კომპონენტი ქეისს შიგნითაა მოთავსებული, რომელიც განთავსებულია გარეთა ყურის ნიჟარაში. 

დადებითი მხარეები: ისეთი მახასიათებლებისათვის, როგორიცაა telecoil, მიმართული მიკროფონი და უკაბელო გადაცემა უფრო მეტი სივრცეა. ნაკლებადაა დახშულობის შეგრძნება, როცა ვენტილირდება. შედარებით იოლად დამაგრებადია.

უარყოფითი მხარეები: ზოგიერთი ადამიანი მიიჩნევს რომ ITE აპარატები ბევრად უფრო ხილვადია და telecoil-იც ვერაა იმდენად მძლავრი, როგორაც BTE სმენის აპარატებშია, მისი მცირე ზომის გამო.

რომელი მახასიათებლებია მნიშვნელოვანი?

ჩვენს კვლევებში, იმ ადამიანთა 53 პროცენტი, რომლებიც ატარებენ სმენის აპარატებს, აცხადებენ რომ თავიდან დამუხტვადი ელემენტები ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მახასიათებელი იყო, რასაც ამ აპარატის ყიდვისას ეძებდნენ. სმარტფონთან დაკავშირებადობა ან ტინიტუსის შენიღბვა ყველაზე მნიშვნელოვან ფუნქციონალად იყო აღიარებული გამოკითხულთა 43 პროცენტის მიერ, და 42-მა პროცენტმა განაცხადა რომ ხმაურის დონის ავტომატური მარეგულირებელი იყო ყველაზე მნიშვნელოვანი.

ორმოცდაერთმა პროცენტმა განაცხადა, რომ რამდენიმე პროგრამის პარამეტრის შერჩევა (რაც მომხმარებელს აპარატის განსხვავებული გარემოებისადმი მორგებადობას სთავაზობს, როგორიცაა, მაგალითად ჩუმი ოთახები თუ ხმაურიანი რესტორნები) იყო ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მახასიათებელი, რასაც ეძებდნენ. ორმოცმა პროცენტმა სრულყოფილი მიკროფონის მახასიათებლები და 37-მა პროცენტმა სხვა მოწყობილობებთან უსადენო კავშირი გამოარჩია როგორც ყველაზე მნიშვნელოვანი. სმენის აპარატების ექსპერტების მიერ გამორჩეული სხვა მთავარი მახასიათებლები კი შემდეგია:

Telecoil

Telecoil წარმოადგენს მცირე ზომის სენსორს ან სპილენძის ხვიას, რომელიც მოთავსებულია სმენის აპარატში და წარმოდგენილია ბევრ თანამედროვე მათგანში. როდესაც ის გააქტიურებულია, უსადენოდ კრებს მაგნიტურ სიგნალებს ისეთი ტელეფონებისაგან, რომელიც თავსებადია სმენის აპარატებთან და ასევე საჯარო მისამართების სსისტემებისაგან – მაგალითად საკონფერენციო ოთახები, საკონცერტო დარბაზები, მუზეუმები, ტაქსები და მიწისქვეშა მატარებლებიც კი – და ამ ენერგიას ხმად გარდაქმნის. აუდიო ინდუქციის კონტური ან სმენის კონტური, ეს მავთულია, რომელიც დახვეულია ტელეხვიისათვის განკუთვნილ სივრცეში და გამოსცემს სიგნალს, რომელსაც შემდგომ telecoil იჭერს.   

მსგავსი ტექნოლოგიები ეხმარება ადამიანებს, განსაკუთრებით მათ ვისაც საშუალო და მწვავე სმენის დაკარგვა აღენიშნებათ – რათა უკეთ გაიგონ მოსაუბრის ხმა მისი უფრო ხმამაღალ სიგნალად გარდაქმნით და უმრავლესობა ფონური ხმების შემცირებით და ასევე არეკვლითაც. სთხოვეთ თქვენს პროვაიდერს მანუალური T-switch, რომელიც საშუალებას იძლევა კონტურული სისტემები დააკავშიროს შეუფერხებლად. მან ასევე უნდა გაააქტიუროს თქვენი telecoil და გაჩვენოთ თუ როგორ უნდა გამოიყენოთ იგი.

მიმართული მიკროფონი

ბევრი თანამედროვე სმენის აპარატი წარმოდგენილია მიმართული მიკროფონით, რომელიც გააჩუმებს თქვენს უკან ან გვერდებზე არსებულ ხმაურს და გამოკვეთს მოსაუბრის ხმას, რაც მსგავს ადგილებზე საუბარს უფრო მოსახერხებელს გაგიხდით. ეს ტექნოლოგია საუკეთესოდ მუშაობს თუკი ხმის წყაროსთან ახლოს დგახართ. თითქმის ყველა სმენის აპარატი ამ მახასიათებლითაა წარმოდგენილი და შეუძლია განახორციელოს ავტომატური გადართვა მიმართულ და ყველა მხარეს მიმართულ პარამეტრებს შორის, გარემოდან გამომდინარე. სრულყოფილი ვერსიები ახერხებენ მსმენელების უკან ამ მსმენელის გვერდით ფოკუსირებას. უარყოფითი მხარე: მიდრეკილია ქარის ხმის დაჭერისკენ.

საპასუხო რეაქციის ჩახშობა

საპასუხო რეაქციის ჩახშობა ან ციფრული საპასუხო რეაქციის შემცირება მაღალი სიხშირის სტვენის ხმების დარბილებისთვისაა საჭირო. უმრავლესობა თანამედროვე სმენის აპარატებისა მოიცავს ამ მახასიათებელს, მაგრამ მისი ეფექტურობა განსხვავებულია სხვადასხვა მოდელებში. ის საჭიროა არეკლილი ხმის მინიმიზაციისათვის თუკი ხართ ტელეფონთან ახლოს ან თქვენი აპარატი შედარებით ადგილმონაცვლებულია თქვენი ყურიდან, საუბრის გამო. ის ასევე უფრო მეტი ვენტილაციის საშუალებას გაძლევთ, არის კომფორტული და აქვს უკეთესი ხმის ხარისხი მსმენელებისათვის, რომელთაც კარგად ესმით დაბალ სიხშირეებზე. აპარატის ყურზე სწორად მორგებამ, ასევე შესაძლოა შეამციროს აღნიშნული არეკვლის ეფექტი.

 

ციფრული ხმაურის შემცირება (DNR)

აუმჯობესებს მსმენელის კომფორტსა და კომუნიკაციას ხმაურიან გარემოში ზოგი ფონური ხმის დაბლოკვის საშუალებით. ეს უფრო მარტივს ხდის საუბრის მოსმენასა და გაგებას, თუმცა არ წარმოადგენს პანაცეას ყველა სიტუაციისათვის.

სმენის აპარატის სხვა აღსანიშნავი მახასიათებლები

ახალ აპარატთა უმრავლესობას ასევე გააჩნია ელემენტის განმუხტვის ინდიკატორი ხმოვანი სიგნალი, გოგირდის საცობის საპრევენციო ფუნქციონალი, ხმის ავტომატური და მანუალური კონტროლი, უკაბელო კავშირი სმენის აპარატებს შორის, მონაცემთა ჩაწერა და მეხსიერების ტევადობა, სადაც იწერება თქვენი სმენის პრეფერენციები. სხვა ახალი მონაცემები მოიცავს ხმის პირდაპირი შეტანის უნარს, რაც მომხმარებელს საშუალებას აძლევს დაუკავშირდეს პირდაპირ ტელევიზორს თუ სხვა ელექტრონულ მოწყობილობას.

ლიდერი Bluetooth უკაბელო ტექნოლოგია კი მომხმარებელს საშუალებას აძლევს კომპიუტერიდან და სმარტფონიდან გადმოიწეროს მუსიკა და მიიღოს ზარები და ასევე პირდაპირი ტელევიზორიდან მიიღოს ხმოვანი სიგნალი თავის აპარატში. ზოგიერთ აპარატი ასევე წარმოდგენილია სიხშირის წანაცვლების ტექნოლოგიით (მათთვის ვისაც მაღალი სიხშირეების სმენის პრობლემა აქვთ) და ისეთი მოწყობილობების, როგორიცაა დისტანციური მიკროფონები, სრულყოფილი დისტანციური სმარტფონები და არამარტო.

 

შევარჩიოთ სმენის აპარატის სწორი პროვაიდერი

ზოგიერთი ადამიანი, ვინც ამჩნევს რომ გააჩნიათ სმენის სირთულე, ამ საკითხის გამოკვლევას საკუთარ ექიმთან ან ოტოლარინგოლოგისტთან (ბორდის მიერ სერთიფიცირებული ექიმი, რომელიც სპეციალიზებულია ყურის, ცხვირის და ყელის პრობლემებში) ვიზიტით იწყებს – შემდეგ კი რეფერირდება აუდიოლოგთან. (საკვების და წამლების ადმინისტრაციამ 2016 წელს დააანონსა რომ მას შემდეგ აღარაა საჭირო სამედიცინო გამოცდის ჩაბარება მოზრდილებისათვის, იმისთვის რომ შეიძინონ სმენის აპარატი.)  

როგორ უნდა მოიქცეთ? ჩვენი სმენის ექსპერტი რეკომენდაციას უწევს იმას, რომ ნახოთ აუდიოლოგი, რომელიც განსაზღვრავს გაქვთ თუ არა რაიმე ტიპის ფარული სამედიცინო პრობლემა (როგორიცაა ბაქტერიული ინფექცია, მჭიდროდ შეკრული ყურის გოგირდი, ან შესიება ყურში) რაც იწვევს თქვენი სმენის დაკარგვას და გაგიკეთებთ თერაპევტთან რეფერირებას საჭიროების შემთხვევაში.

აუდიოლოგი ჩაგიტარებთ ტესტს, რომელიც შეაფასებს თქვენი სმენის აპარატის მოთხოვნებს. ის შემდეგ თქვენს საუბრის გაგების შესაძლებლობებს რამდენიმე კუთხით შეუსაბამებს თქვენს მოსმენის საჭიროებებს და შეგირჩევთ თქვენთვის ოპტიმალურ ტექნოლოგიებს. არსებობს სმენის ბევრი ტექნოლოგია, ასე რომ მნიშვნელოვანია თქვენს აუდიოლოგთან სწორად თანამშრომლობა რათა შეუცდომლად გადაწყვიტოს თუ რომელი მათგანი იქნება თქვენი საჭიროებებისათვის საუკეთესო.

ბევრი აუდიოლოგი მუშაობ დამოუკიდებლად და აქვთ საკუთარი კაბინეტი და ჩვენი კვლევების რესპოდენტთა 29 პროცენტმა სწორედ აქ შეიძინა თავიანთი სმენის აპარატები. აუდიოლოგები შესაძლოა იყვნენ საბითუმო კლუბების, მაგალითად Costco-ს წევრი, სადაც 19 პროცენტი რესპოდენტებისა აცხადებს, რომ შეუძენიათ თავიანთი სმენის აპარატები ან სმენის აპარატების მაღაზიებში რომლებიც ისეთი მწარმოებლების მფლობელობაშია, როგორიცაა    Oticon, Phonak,   ReSound   , Starkey, და Widex.

ჩვენი კვლევის რესპოდენტები Veteran Affairs-ს გრაფიკის სათავეში ათავსებენ. (Cotco ასევე ლიდერობს ამ სიას, მყიდველთა კმაყოფილების პარამეტრით).

შენიშნავდით რომ ბევრ დიდ სუპერმარკეტში შეხვდებით სმენის აპარატის სპეციალისტებს, როგორც მათ თანამშრომლებს. ძირითადად მათ თვალსაჩინო ადგილას აქვთ გამოკრული ლიცენზია, მაგრამ ყოველთვის შეგიძლიათ ჰკითხოთ მათ ამის შესახებ, არ აქვს მნიშვნელობა ეს აუდიოლოგია თუ სმენის აპარატის სპეციალისტი.

როგორც აუდიოლოგებს, ასევე სმენის აპარატების სპეციალისტებს შეუძლიათ თქვენი სმენის საჭიროებების შეფასება და აპარატების მორგებაში დახმარება. მაგრამ მათი სპეციალისტად მომზადება საგრძნობლად განსხვავებულ სტადიებს მოიცავს. მოთხოვნები შტატების მიხედვით განსხვავდება, მაგრამ აუდიოლოგები ძირითადად ფლობენ დოქტორის ხარისხს (Au.D.) და გავლილი აქვთ 1,000 საათზე მეტი კლინიკური ტრენინგები სმენადაკარგულ ადამიანთა ტესტირებისა და რეაბილიტაციის კუთხით და ასევე ჩაბარებული აქვთ სმენის დამხმარის სალიცენზიო გამოცდაც.

სმენის აპარატების სპეციალისტების მიმართ წაყენებული მოთხოვნები შეიძლება ფართოდ განსხვავდებოდეს. ზოგიერთ შტატში არაა მოთხოვნილი ფორმალური ტრენინგი ან ლიცენზია და აეს ექიმები უბრალოდ ვალდებულნი არიან გამოცდა ჩააბარონ. სხვა შტატებში კი მათ მოუწევთ სულ მცირე ორწლიანი კონტროლირებადი ტრენინგი, იმისათვის რომ აიღონ ლიცენზია და შეძლონ პრაქტიკული საქმიანობის განხორციელება.

სმენის ჯანმრთელობის პროვაიდერთან მუშაობა

  • ოფისს ან პროვაიდერს უნდა ჰქონდეს მოსახერხებელი სამუშაო საათები, სთავაზობდნენ სახლში მისვლის შეკეთების სერვისს და იოლი უნდა იყოს ვიზიტის დაგეგმვაც.
  • უნდა გააკეთოთ ჩანაწერები და თან მიიყვანოთ ან ოჯახის წევრი, ან მეგობარი და სთხოვოთ მას პროვაიდერის მიერ შეხვედრაზე მოცემული მითითებები გულდასმით ჩაინიშნოს (მათ შორის თქვენს ქალაქში არსებული იმ დაწესებულებები შესახებ, რომლებიც აღჭურვილია კონტურებით).
  • პროვაიდერმა უნდა განიხილოს თქვენი სმენის მდგომარეობა თქვენს ცხოვრების წესსა და ურთიერთობებთან მიმართებით და განსაზღვროს, როგორ შეიძლება რთულ სმენით სიტუაციებთან გამკლავება. დიალოგში კი სულ მცირე ისე უნდა გესმოდეთ ხმა, როგორც სატელეფონო ზარების შემთხვევაში გესმით.
  • პროვაიდერმა უნდა გკითხოთ თქვენი ხელის მოხერხებულობაზე და ასევე მხედველობის სტატუსზე, ვინაიდან ამ ფაქტორებს შეუძლია გავლენა მოახდინოს იმაზე თუ როგორ მოიხმართ ამ აპარატს. ფარმაცევტმა ასევე უნდა გაგაცნოთ ის რეალისტური მოლოდინები, რომელიც მოჰყვება ამ აპარატს და გკითხოთ თქვენს ცხოვრების სტილზე, რაც გავლენას მოახდენს სტილისა და რეკომენდირებული ფუნქციონალის არჩევანზე.
  • ხმისგან იზოლირებულ კაბინაში უნდა მოხდეს თქვენი სმენის შემოწმება და ასევე თან უნდა გამოგატანონ სმენის ტესტის შედეგების ასლიც.
  • პროვაიდერმა უნდა დაადასტუროს რომ სმენის აპარატები თქვენთვის ეფექტურად უნდა მუშაობდეს (მათ შორის ხმაურიან გარემოში). მან ასევე უნდა გადახედოს ინსტრუქციულ ბროშურას, რომელიც თან ახლავს სმენის აპარატებს.
  • შეგიძლიათ წლიურად ესტუმროთ თქვენს პროვაიდერს და გაიგოთ ახალი ტექნოლოგიების შესახებ და გაარკვიოთ შეიძლება თუ არა თქვენი სმენის აპარატის გაუმჯობესებას მათი გამოყენებით.
  • სასმენი აპარატის რთულად მოსახმარებადობის ან გამოუსადეგადობის შემთხვევაში მიმართეთ სპეციალისტს რჩევებისა და მათთან მოპყრობის მითითებების მისაღებად.

 

საშოპინგო რჩევები

ჩვენი კვლევის სმენის აპარატის მომხმარებელ რესპოდენტთა 60 პროცენტზე მეტი, ორ წელზე მეტხანს იცდიდნენ სმენის გაუარესების პირველი ნიშნების გამოვლენის შემდეგ, სანამ აპარატის ყიდვას გადაწყვეტდენენ; მათი 42 პროცენტი ამას მაღალ ფასებს აბრალებს. თუ სმენის პრობლემა გაქვთ, ნუ იდარდებთ ხარჯებზე, ეს მითითებები დაგეხმარებათ ხელმისაწვდომი გადაწყვეტილებების პოვნაში.

1. გადაამოწმეთ თქვენი დაზღვევა. უმრავლესობა პაკეტებისა არ ფარავს სმენის აპარატებზე გაწეულ ხარჯებს, თუმცა არის გამონაკლისი შემთხვევები როცა ზოგიერთ ბავშვს, ფედერალურ მოსამსახურეს, და ვეტერანს, ასევე არკანზასის, კონექტიკუტის, ნიუ ჰემფშირის და როდაილენდის მოქალაქეებს უფინანსდებათ ისინი. რამდენიმე სადაზღვევო გეგმა, მათ შორის    Medicare Advantage-სგან, გთავაზობთ, სულ მცირე, ნაწილობრივ დაფარვას ან ფასდაკლებებს.

თუ მაღალი დაფარვის მქონე სადაზღვევო პაკეტი გაქვთ, შეგიძლიათ ინდივიდუალურ შემთხვევაში გააკეთოთ მაქსიმუმ 3,450 დოლარის და ოჯახური პაკეტის შემთხვევაში 6,900 დოლარამდე დანაზოგი.  (თუ 55 წლის ან მეტი ასაკის ხართ, ამ შემთხვევაში დამატებით 1,000 დოლარის დანაზოგს გააკეთებთ). მოქნილი მიმდინარე ანგარიშით კი თქვენ შეძლებთ 2,700 დოლარამდე თანხის გამოყენებას აპარატების, ელემენტების ყიდვისა და მათი შეკეთების სერვისებისათვის.

2. მიიღეთ დეტალური წერილობითი კონტრაქტი. დარწმუნდით იმაში რომ კონტრაქტი თქვენ ნებას გრთავთ უკან დააბრუნოთ თქვენი აპარატი და ასევე დაიბრუნოთ თანხა, უკმაყოფილების შემთხვევაში. მასში ასევე გაწერილი უნდა იყოს გამოსაცდელი პერიოდის შესახებ, გარანტიის ვადისა და იმის შესახებ თუ რას მოიცავს ის, რეგულირების სერვისების, დანაკარგისა და დაზიანების შემთხვევაში დაზღვევის ანაზღაურების და ასევე იმის შესახებ თუ მოცემულ ფასში კონკრეტულად სხვა რა სპექტრს იღებთ. 

3. შეიძინეთ მხოლოდ ის რაც გჭირდებათ. ბლუთუზი დამატებითი მოსახერხებელი მახასიათებელია, მაგრამ ასობით დოლარით ზრდის თქვენს დანახარჯს. ნუ დაიხარჯებით, თუ მის გამოყენებას არ გეგმავთ.

ბიუჯეტური სმენის აპარატებიც მოახერხებენ თქვენი საჭიროებების დაკმაყოფილებას. მიმართეთ თქვენს პროვაიდერს მოგასინჯინოთ როგორც პრემიუმ ასევე ბიუჯეტური სმენის აპარატები და შესაბამისად შეძლოთ შედარებაც. პროვაიდერი ასევე უნდა დაგეხმაროთ იმის განსაზღვრაში, მოქმედების შემთხვევაში, დანახარჯის რა ნაწილს დაფარავს თქვენი სადაზღვევო პაკეტი.  

4. ეცადეთ მიიღოთ ფასდაკლება. სმენის აპარატების მომხმარებლების ჩვენ კვლევაში გამოკითხულთა მხოლოდ 14-მა პროცენტმა მიმართა მოლაპარაკების მეთოდს უფრო დაბალი ფასის მისაღებად, თითქმის ნახევარი მათგანი წარმატებით დასრულდა. ასე რომ, როდესაც ყიდულობთ, ეცადეთ მოილაპარაკოთ ან უკანასკნელ შემთხვევაში, მოძებნოთ უფრო ნაკლებფასიანი მოდელი.

შენიშნეთ ისიც, რომ ზოგიერთი აუდიოლოგი შესაძლოა მხოლოდ რამდენიმე ბრენდის არჩევანს გთავაზობდეთ, ეს კი შეგიზღუდავთ შედარების საშუალებას. მიმართეთ თქვენს პროვაიდერს რათა აგიხსნათ, რატომ უწევს რეკომენდაციას კონკრეტულ ბრენდს და რაში მდგომარეობს თითოეული მათგანის დადებითი და უარყოფითი მხარეები.

5. ეცადეთ მორიგდეთ. Costco მომხმარებელს სთავაზობს კონკრეტულ ლოკაციებზე უფასო სქრინინგსა და ძალიან კონკურენტულ ფასებს აღნიშნულ პროდუქციაზე. მხოლოდ რამდენიმე მაღაზიას ჰყავს ადგილზე მყოფი აუდიოლოგი ან სმენის სპეციალისტი, ასე რომ სანამ მიხვიდოდეთ აუცილებლად დაურეკეთ; შეხვედრაზე შეთანხმება ნამდვილად აუცილებლობაა.

სმენის აპარატის ონლაინ ყიდვაც ასევე ბევრ დანაზოგს გაგაკეთებინებთ, მაგრამ შესაძლოა დაგჭირდეთ მათი უკან გაგზავნა დასარეგულირებლად ან ზედმეტი თანხის გადახდა, რათა ლოკალურმა სმენის სპეციალისტმა გაგიწიოთ სათანადო დახმარება.

6. ეძიეთ ისეთი ორგანიზაციები, რომლებსაც დახმარების შემოთავაზება შეუძლიათ. რიგ სამთავრობო, საჯარო და დამოუკიდებელ ჯგუფებს, მაგალითად, როგორიცაა „ლომების კლუბები“, შეუძლიათ დახმარება გაგიწიონ სმენის აპარატის საფასურის გადახდაში ან შემოგთავაზოთ ფასდაკლებები. (მეტი ინფორმაციის მისაღებად მონაწილე პროგრამებისთვის გადადით ამ ლინკზე.)  

თქვენი ახალი სმენის აპარატი

როცა მას შეიძენთ

სმენის აპარატის პროვაიდერს სთხოვეთ რომ დაგატესტინოთ. ეს გულისხმობს თხელი ზონდის მოთავსებას თქვენს გარე ყურში მაშინ, როდესაც თქვენ სმენის აპარატს ატარებთ – ეს კი ზომავს რამდენად შესაფერისად პასუხობს აპარატი თქვენი სმენის დაკარგვის დონეს. მან ასევე უნდა გადაამოწმოს თუ რამდენად კარგად იგებთ ბგერებს როგორც წყნარ, ისე ხმაურიან არეებში.

პროვაიდერი ასევე უნდა დარწმუნდეს აპარატის კომფორტულობაში. მან უნდა აგიხსნათ თუ როგორ უნდა გამოიყენოთ, გაწმინდოთ და შეინახოთ იგი; სად შეიძინოთ სწორი ზომის ელემენტები; როგორ შეინახოთ, გამოცვალოთ ან ახლიდან დამუხტოთ ისინი და ასევე როგორ მოახერხოთ წუილისა და ექოს მინიმიზება. მან ასევე უნდა განგიმარტოთ ისეთი მნიშვნელოვანი დეტალები, როგორიცაა აპარატის სიმშრალის დაცვის აუცილებლობა და მისი მოხსნის საჭიროება რადიოლოგიური ან სხვა დიაგნოსტიკური ტესტირების პროცესის წინ.

ნებისმიერ სირთულეზე, რომელსაც მოხმარების დროს შეიძლება გადააწყდეთ, საჭიროა განაცხადოთ, ასევე დატესტეთ როგორ შეძლებთ მისი ტარების დროს ტელეფონზე ლაპარაკს, ადგილზევე, სანამ შეიძენდეთ. თქვენმა პროვაიდერმა კი ამ ტესტირებებისას წარმოქმნილი ნებისმიერი ხარვეზისთვის უნდა შემოგთავაზოთ შესაფერისი რეგულირება.

ასევე, მნიშვნელოვანია დარწმუნდეთ რომ სმენის აპარატი თავსებადია თქვენს მობილურ ტელეფონთან და უკაბელო ტელეფონებთან და ის, რომ T – switch ჩართულია. განიხილეთ სმენის ხარისხი დამხმარე მოსმენის მოწყობილობებთან ერთად, როგორიცაა   FM და ინფრაწითელი სისტემები     და   სმენის კონტურები   . იმ შემთხვევაში თუ სმენის აპარატს სმართფონის ან სმართსაათის აპლიკაცია მოყვება, აუცილებლად დარწმუნდით, შეძლებთ თუ არა მის მოხმარებას.

ახალი სმენის აპარატით სახლში
პრაქტიკაში ყოველდღიურად გამოცადეთ ახალი მოწყობილობა სხვადასხვა აქტივობებში და ასევე იცოდეთ რომ მას რეგულირებისთვის დრო სჭირდება. თავიდან, შესაძლოა ზოგიერთი ხმა ძალიან ხმამაღალი გეჩვენოთ, რადგან თქვენი ტვინი დიდი ხნის მანძილზე დახშული სმენის პირობებში გადაეჩვია მათ. თუკი ვერ რწმუნდებით იმაში, რომ სმენის აპარატი რაც შეიძლება კარგად მუშაობს, წაიღეთ ის დასარეგულირებლად, განსაკუთრებით თუ თქვენი ხმები უცნაურად ჟღერს ან ყურში დახშულობის შეგრძნება გაქვთ. 

სმენის სხვა დამხმარეები

თუ თვლით რომ სმენის პრობლემა გაქვთ, მაგრამ არ გაგაჩნიათ მზაობა იმისთვის, რომ ათასობით ხარჯოთ სმენის აპარატებზე, მაშინ უნდა განიხილოთ იაფი ალტერნატივები:

პერსონალური ხმის გამაძლიერებელი პროდუქტები (PSAP-ები)

ეს რეცეპტული პროდუქტები, რომლებიც ზოგადად ნაკლები მახასიათებლებით და მცირე ფუნქციონალითაა წარმოდგენილი, ვიდრე მისი ძვირიანი ალტერნატივები, სთავაზობს უფრო დაბალხარჯიან გამოსავალს ისეთი ადამიანებისათვის, ვისაც სიტუაციური სმენის სირთულეები აღენიშნებათ. PSAP-ები, რომლებიც ძირითადად კონკრეტული ხმების გასაძლიერებლადაა შექმნილი, ვერ იქნება ბაზარზე წარმოდგენილი ნიშით სმენადაკარგული ადამიანებისათვის (რადგანაც ვერ აკმაყოფილებს შესაბამის სტანდარტებს). როდესაც PSAP-ს ყიდულობთ, დახმარებას გაგიწევთ აუდიოლოგის და ფარმაცევტის კონსულტაციები და მოწყობილობის დატესტვა, რათა მოხდეს მისი თქვენი სმენის პატერნთან შესაბამისობის დადგენა (არ უნდა იყოს საშიშად ხმამაღალი, მაგალითად, და უნდა ახერხებდეს სასაუბრო სიხშირეების გაძლიერება, სადაც აღგენიშნებათ სმენის დაკარგვა).

ასევე უნდა იცოდეთ ისიც, რომ 2017 წელს კანონპროექტით მოთხოვნილ იქნა სმენის აპარატების ახალი კატეგორიის დამატება. ისინი გაიყიდება რეცეპტით მაგრამ ლეგალურად იქნება სახელდებული სმენის აპარატებად და იმ ადამიანებისათვის იქნება გამიზნული, რომლებსაც ზომიერიდან მსუბუქამდე ტიპის სმენის პრობლემები აქვთ. (შენიშნეთ რომ FDA-ს მიერ პროდუქტების ახალი კატეგორიის დამტკიცებას სამი წლის ვადა ესაჭიროება, ასევე უნდა გაირკვეს ტექნიკური მახასიათებლების შესახებ და როგორ იქნება ისინი მარკირებული და ბაზარზე გატანილი.)  

იმისთვის რომ გაარკვიოთ, გაგიწევთ თუ არა PSAP რიგიან დახმარებას, ჩვენ დავტესტეთ ორი შედარებით იაფფასიანი მოდელი (20 დოლარიდან 30 დოლარამდე დიაპაზონში) და ორიც ძვირიანი მოდელი (200 დოლარიდან 350 დოლარამდე). „მომხმარებელთა კვლევების“ სამი თანამშრომელი, რომლებსაც გააჩნდათ მსუბუქიდან ზომიერამდე სმენის პრობლემები იყენებდნენ ამ პროდუქტებს სახლში, სამსახურში და ჩვენს ლაბორატორიაში, სადაც ჩვენ ვტესტავდით რამდენად კარგად გამოავლენდა ეს მოწყობილობები ხმაურიან გარემოში დიალოგების მკაფიოდ მოსმენის შესაძლებლობას. სმენის აპარატის გარეშე ექსპერტი ასევე აფასებდა თითოეულ მოწყობილობას ისეთ სფეროებში, როგორიცაა ხმის გაძლიერება, ელემენტის და მიკროფონის ფუნქციები და ხმის დამახინჯება.   

სწორი მორგებისა და რეგულირების პირობებში, ჩვენ გამოვავლინეთ რომ პოპულარული მოდელები, მართლაც ეხმარება ამ ტიპის სმენადაქვეითებულ ადამიანებს, განსაკუთრებით, ტელევიზორის ყურებისას. ზოგიერთი მორგებადი მმოდელი კი თითქმის იმავე ფუნქციონალობას ავლენს, როგორც დაბალფასიანი სმენის აპარატები. მაგრამ ყურადღებით დააკვირდით ამ ბიუჯეტურ PSAP-ებს: უფრო იაფფასიანი ოფციები ვერ აღწევდნენ კონკრეტულ დონეს და ასევე ჩვენმა ექსპერტებმა გამოავლინეს, რომ შესაძლოა უარესი დაზიანებაც კი გამოიწვიოს, დიდხნიანი მოხმარებისას, ძირითადად ისეთი ხმების გაძლიერებით, რაც ისედაც ხმამაღალია, მაგალითად სახანძრო მანქანის სირენა. 

სხვა დამხმარე სმენის მოწყობილობები

თუ გჭირდებათ სულ მცირედი სმენის დახმარება, რიგი სხვა ბიუჯეტური სმენის აპარატებისა, ასევე ხელმისაწვდომია. ესენი მოიცავენ ისეთ აპლიკაციებს, რომელიც საშუალებას გაძლევთ ხმა მხოლოდ და მხოლოდ თქვენი სმარტფონისა და ყურსასმენების საშუალებით გააძლიეროთ და ასევე არსებობს პორტატული უკაბელო მოწყობილობებიც, რომელიც გეხმარებათ უსმინოთ თქვენს ტელევიზორს თუ სხვა აუდიო მოწყობილობას თქვენსავე ყურსასმენებში. თქვენ შეგიძლიათ ასევე შეიძენთ ისეთ მარტივ საოჯახო მოწყობილობებს: როგორიცაა ტელეფონები, მაღვიძარები და კარის ზარები გაძლიერებული ხმის, მანათობელ თუ ვიბრაციულ ვერსიებში.